Slechts 40% van Nederland heeft glasvezel internet

Glasvezelkaart van Nederland (Bron: ACM, 2e kwartaal 2023)

Van de 8 miljoen Nederlandse huishoudens hebben er inmiddels 6,3 miljoen een glasvezelaansluiting (79%). Volgens de ACM Telecommonitor zijn er nu  6.370.345 glasvezelaansluitingen waarvan 2.598.964 geactiveerd met een glasvezelabonnement (40%). Wij waren benieuwd waarom er maar bij 40% van de aansluitingen een abonnement is afgesloten bij een provider. We vonden verschillende redenen voor dit relatief lage percentage.

Er ligt nog niet overal glasvezel

Een belangrijke reden waarom slechts 40% van Nederland glasvezel internet heeft, is dat nog niet iedereen is aangesloten op het glasvezelnetwerk. Glasvezel wordt al sinds 1970 in Nederland gebruikt, maar nog niet op grote schaal. In de beginperiode werd glasvezel vooral gebruikt als vervanging van de kopernetwerken voor telefonie. In de jaren 90 werd begonnen met de aanleg van glasvezelaansluitingen voor bedrijven, in de jaren 2000 gevolgd door de glasvezelaansluitingen voor huishoudens. 

In 2004 begon de grootschalige uitrol van glasvezel door Reggeborgh, wat later Reggefiber/KPN werd. De glasvezel werd vooral in kleine(re) steden en buitengebieden aangelegd. In de grote steden werd maar beperkt glasvezel aangelegd. Dat verklaart meteen waarom nog niet iedereen in Nederland een glasvezelaansluiting heeft. 

Door lokale initiatieven nam het aantal aansluitingen vanaf 2014 weer verder toe. In het buitengebied kon meestal alleen glasvezel worden aangelegd wanneer de bewoners meebetaalden aan de kosten voor de aanleg. 

Veel kabelaanbieders verglaasden in die periode ook hun coaxnetwerk, zodat er nog meer glasvezelaansluitingen kwamen. In 2018 pakte KPN de aanleg weer op, dit keer vooral in stads- en dorpskernen. Door de coronacrisis kwam de aanleg tijdelijk stil te liggen, maar op dit moment is de aanleg van glasvezel weer in volle gang. Het is de bedoeling dat na 2025 iedereen toegang heeft tot sneller internet via glasvezel. Dan zullen ook meer mensen een glasvezel abonnement kunnen afsluiten.

Er zijn nog voldoende snelle alternatieven voor glasvezel

Hoewel het aantal glasvezelaansluitingen dagelijks groeit, maakt nog niet iedereen gebruik van die aansluiting. In veel plaatsen is er snel kabelinternet verkrijgbaar, bijvoorbeeld van Ziggo of Caiway. Kabelexploitanten doen veel moeite om de snelheid van internet via de kabel verder te verhogen. Zo kunnen Ziggo, Caiway en Delta al een snelheid van 1 Gbit/s aanbieden via de kabel. 

ADSL-internet is ook een alternatief voor glasvezel internet. Dit blijft niet zo, omdat KPN vanaf februari 2023 is begonnen met het gefaseerd uitzetten van het kopernetwerk. Dat betekent dat er op termijn er geen ADSL-internet meer beschikbaar zal zijn. Omdat het kopernetwerk zeer uitgebreid is, blijft ADSL op de korte termijn nog een alternatief voor glasvezel. Er zijn een aantal bekende providers die nog ADSL-internet aanbieden, waaronder:

• KPN
• Youfone
• Odido
• Budget-Alles-in-1
• Online.nl
• Solcon

De snelheden die het meest via ADSL worden aangeboden variëren van 50 Mbit/s tot 200 Mbit/s. Dat is dus veel langzamer dan glasvezel internet of internet via de kabel. Toch kiezen mensen nog steeds voor ADSL, omdat niet iedereen de hoge internetsnelheden van glasvezel nodig heeft en ADSL nog bijna overal beschikbaar is. Zolang internet via glasvezel nog niet overal verkrijgbaar is, zijn kabelinternet en ADSL voor veel mensen nog steeds goede alternatieven.

Hoge aansluitkosten en vastrecht

Om gebruik te kunnen maken van glasvezel internet heb je een glasvezelaansluiting nodig in de meterkast. Deze aansluiting kost geld, maar tijdens de aanleg van glasvezel wordt er verschillend omgegaan met deze kosten. Er zijn in de praktijk zeer grote verschillen tussen gemeenten. In sommige gemeenten hoeven inwoners niets te betalen voor een aansluiting, terwijl in andere gemeenten de inwoners gezamenlijk opdraaien voor een groot deel van de kosten voor de aanleg. In het buitengebied is een glasvezelaansluiting meestal alleen mogelijk in combinatie met een abonnement en betaling van het vastrecht. Het bedrag voor vastrecht kan oplopen tot € 1.600.

In buitengebieden, waar de huizen op grote afstand van elkaar staan, wordt vaak van tevoren de interesse in glasvezel gepeild. Voorwaarde voor de aanleg is dan bijvoorbeeld dat 20-30% van de inwoners in het gebied interesse heeft in een glasvezel abonnement. De inwoners kunnen het vastrecht voor de aanleg dan eenmalig afkopen bij het afsluiten van een abonnement, of maandelijks betalen.

Wie niet meedoet met de collectieve initiatieven, maar achteraf een glasvezelaansluiting laat aanleggen, krijgt soms te maken met hoge kosten. De kosten per aansluiting kunnen oplopen tot € 1.500 of meer. De kosten zijn afhankelijk van het gemeentebeleid en de partij die de glasvezel aanlegt. Vooral in de gebieden waar kabelinternet goed verkrijgbaar is, kan dit voor inwoners een reden zijn om nog niet te kiezen voor een glasvezelaansluiting.

Prijsverschillen tussen abonnementen

De bedragen die providers kunnen rekenen voor glasvezel en andere vormen van internet, zijn voor sommige mensen een reden om nog geen glasvezel abonnement af te sluiten. Soms zijn de glasvezelabonnementen namelijk duurder dan ADSL- of kabelinternet. Hoe hoger de snelheid, hoe meer je betaalt.

In de regio’s waar het vastrecht opgeteld wordt bij de maandelijkse kosten, kan een glasvezelabonnement van 100 Mbit/s meer dan 60 euro per maand kosten. Een vergelijkbaar ADSL-abonnement is al verkrijgbaar voor ongeveer 35 euro. Hoe sneller het internet is, hoe meer er meestal voor betaald moet worden. De prijzen verschillen wel per provider. Het loont zeker de moeite om onze postcodecheck te doen om te zien welke abonnementen er bij jou in de straat worden aangeboden.

Beperkte keuze in providers en abonnementen

De glasvezelnetwerken worden door verschillende partijen aangelegd. In het verleden lieten sommige partijen geen andere providers toe op hun netwerk. Er waren providers die voor een vastgestelde periode het alleenrecht hadden op verkoop van diensten via een glasvezelnetwerk. Niet iedereen was daar blij mee, omdat er eigenlijk geen vrije keuze was. Voor sommige mensen was dat een reden om geen glasvezel abonnement af te sluiten.

In de regio’s waar de glasvezelnetwerken wel open waren, viel de keuze in abonnementen soms tegen. Er zijn providers die ijzersterke en unieke abonnementen aanbieden. Denk bijvoorbeeld aan het sportkanaal van Ziggo of Spotify bij KPN. Wie al jarenlang Ziggo Sport kijkt, stapt alleen maar over als er een vergelijkbaar of beter aanbod is bij een andere provider.

Waarom heeft slechts 40% van Nederland glasvezel internet?

Gemiddeld heeft 79% van alle Nederlandse huishoudens een glasvezelaansluiting. Toch wordt slechts 40% van die aansluitingen gebruikt met een abonnement voor glasvezel internet. Er zijn nog voldoende alternatieven in de vorm van ADSL-internet en internet via de kabel. In sommige gebieden zijn glasvezelaansluitingen erg kostbaar. Waar wel glasvezel ligt, is soms het provider- of abonnementenaanbod nog te beperkt. Daardoor stapt nog niet iedereen meteen over op glasvezel internet.